Web thú sưu tầm Bonsai 2018

cách trồng cau kiểng

cây cảnh lạ Cây cũng có thứ thanh cao, có thứ tầm thường, có thứ nhã, có thứ tục (**) nên hồ hết những người sành điệu đều chọn những cây có công dụng thanh cao và có giá trị nghệ thuật để đưa vào chậu, Chẳng hạn như sung, ngâu, nguyệt quới, mai vàng, khế, lựu… hoặc những cây mang tính trầm ngâm, u tĩnh, tiêu biểu cho sự ẩn dật như sanh, si, gừa, bồ đề…

tổ tông ta nghiệm thấy rằng “Sơn trung tự hữu thiên niên thọ. Thế thượng nan phùng bách tuế nhân” (Trên núi ngàn năm cây vẫn có. Trên đời khó gặp người trăm tuổi).

 

 

Ngày nay, thú chơi hoa và cây kiểng đã trở nên một nhu cầu, nhu cầu hưởng thụ và thư giãn, nhu cầu thưởng thức và sáng tạo nhằm vươn tới chân – thiện – mỹ. mặc dầu cây cảnh bây chừ bị chi phối bởi nhiều xu hướng thẩm mỹ và nhiều môn phái khác nhau nhưng tuốt đều cùng hướng về cái đẹp, cái đẹp trong mối quan hệ giữa con người với con người và giữa con người với tự nhiên

Chơi cây xanh cảnh là một nếp văn hoá truyền thống của dân tộc ta. ban sơ thú chơi này chỉ có những gia đình quyền quý. hiện tại, thú chơi cây cảnh đã phổ quát đến nhiều từng lớp, đặc trưng lớp người lớn tuổi. Người xưa có câu: yêu cảnh, yêu hoa thế ra yêu đòi. Nhìn một chậu cây cảnh, ta sẽ thấy tụ hội trót hay một phần vũ trụ. Trong cái nhìn tổng thể, ta sẽ thấy được cái hùng vĩ của một cây đại thụ trong thiên nhiên. ngoại giả còn cảm nhận được mối giao hoà giữa thiên nhiên và con người, tả triết lý con người có thể hoàn thiện thiên nhiên chứ chẳng thể sáng tạo tự nhiên

Đất Thăng Long đã từng nức danh với những vườn ngự uyển thời Lý, Lê nay vẫn còn ghi trong sử sách. đặc trưng cây thế ở vùng đất nghìn năm văn vật thường tạo dáng theo một chủ đề nặng về luân lý, đạo đức như thế tam đa, ngũ phúc, phụ tử, huynh đệ, song thụ và thường sử dụng 4 dáng chính như: trực, hoành (nằm ngang), huyền (thác đổ), xiêu (nghiêng). Nhưng phần đông các cụ lại thích dáng trực để trình bày cho sự ngay thẳng chính trực, các dáng khác tuy đẹp và lãng mạn nhưng lại mềm mại, gãy đổ.

Cây cảnh có trăm ngàn cái đẹp, đẹp về hình thức lẫn ND, đặc thù là công dụng xã hội, nhưng cái đẹp thường là cái chẳng thể giảng nghĩa được. bởi vậy nhà văn Sơn Nam đã viết: “Non bộ và cây kiểng bắt nguồn từ một triết lý, nói nôm na là một đạo nghệ, đạo nghĩa”.

Về kiểu dáng (style), người chơi kiểng cổ thường sắp xếp theo phong cách tam cương ngũ thường, xuy phong mẫu tử hoặc tam tòng tứ đức nhằm tạo nên những khuôn mẫu luân lý và đạo đức cổ nhân. Mỗi cây kiểng, mỗi dáng thế ngoài vẻ đẹp loại hình còn mang một ND sâu kín mà người chơi muốn gởi gắm vào đó “Tâm ư trung hình ư ngoại”.

cay cau canh chả hạn như mai, trúc, tùng đẹp vì nó tượng trưng cho những đức tính cao quý “ngự sử mai, quân tử trúc, phu quân tùng”. Mai, đào khả ái, thanh cao lại còn là hoa Tết, là sứ giả của mùa Xuân. Cây liễu tượng trưng cho vẻ đẹp của phụ nữ “mình liễu, liễu yếu đào tơ”.

Thời phong kiến, các bậc vua chúa còn phân chia cây kiểng ra làm nhiều thứ bậc: vua chơi cây trắc bá, quan đại thần chơi cây loan, nho sĩ chơi cây si và bậc no ấm chơi cây liễu. Người chơi cây kiểng ít nhiều đều chịu thúc đẩy của triết lý phương Đông. Lão Tử cho biết “Đại khối điềm tĩnh vô ngôn”, một cây kiểng vạn thọ năm cũng giống như một ông già minh triết đang trầm ngâm trước trời đất ơi mông mênh.

Mỗi thế kiểng đều phải cắt tỉa, uốn sửa đúng tàn, đúng điệu, không thừa không thiếu. Ngay cả ngọn cây cũng có nhiều cách trình bày khác nhau tùy theo tâm ý của mỗi người. Nếu uốn cho ngọn cao lên gọi là “tàn vỏ”, diễn tả sự vươn lên và ngụ ý tự thị tự thị. Uốn thấp gọi là “tàn văn”, diễn đạt sự khiêm tốn. Uốn vừa là “trung dung”. Các tàn nhánh cũng dựa theo các nguyên lý âm dương “âm cực dương sinh, dương cực âm sinh” cốt tạo nên sự cân đối hài hòa. Bởi thế, có nhiều nghệ nhân rất nghiêm khắc với cách tỉa cành, cắt ngọn, dựa trên ba nhân tố Thiên – Địa – Nhân.

Trong cuộc sống hấp tấp bữa nay, có lúc gần gụi với cây cảnh tâm hồn tôi sẽ trở thành thanh thản, nhẹ nhàng và tạo ra được những cảm xúc dương tính, thế cục sẽ tràn ngập vui sướng. Càng quan tâm đến chúng, chúng sẽ càng chia buồn sẻ ngọt với tôi. Khách Tây ba lô đến Việt Nam mỗi lần nhìn các cụ già ham ngắm nghía từng chậu kiểng hoặc trầm ngâm trước những cục đá vô tri vô giác đều không khỏi ngạc nhiên về thái độ và bắt mắt ung dung tự tại của con người Việt Nam.

Để có những chậu cây cảnh đầu tiên phải lấy cây từ nơi hoang dã như sung, si, thông, trắc cũng có thể cấy ghép ở vườn, trồng vào chậu như khế, me, tùng, mai…
Những nghệ nhân đầy tâm huyết với nghệ thuật cây cảnh ưng từ 10 – 20 năm để hoàn chỉnh một cây thế với những nguyên tắc tạo hình tận tường và nghiêm ngặt. Gây dựng một chậu cây cảnh lâu năm ko phải dễ dàng ai cũng làm được, huống hồ là cả một vườn cảnh. Mỗi người có cách cảm nhận khác nhau và vì vậy bồn cảnh cũng có những kiểu dáng khác nhau. Người lớn tuổi, tính nết mô phạm, thích kiểu dáng chịu ảnh hưởng của đạo nho, biểu đạt những thế cây: Phúc – Lộc – Thọ, ngũ phúc, phu tử, mẫu tử, huynh đệ, bằng hữu… Người trẻ tuổi thích khoáng đạt, lãng mạn thì tạo thế cây hoành, thế cây nằm ngang hoặc trễ đổ xuông như dòng thác.

Lão Tử và Trang Tử khuyên con người hãy quay về với thiên nhiên, phải sống tương sinh tương hòa với trời đất cỏ cây. Người chơi cây kiểng cảm thấy thiên nhiên như gần gụi bên mình, trời đất ơi bát ngát như gom về một mối. Người Trung Quốc cũng gọi cây cảnh thu nhỏ là Penjing, là bức tranh ba chiều và là một thứ thơ ca lặng im. cha ông ta chơi cây kiểng không những quan hoài tới “nhứt hình, nhì thế, tam chi, tứ diệp” có tức thị nặng về dáng cây, thế kiểng, tàn nhánh, lá mà còn yêu tiếng chim hót trên cây, tiếng dế trong hốc đá và cả ánh trăng thanh trong những đêm hè.

Người Huế ngoài những cây kiểng uốn sửa theo quy cách cung đình, họ còn thích chơi những cây có trái sum sê biểu tượng cho sự sung mãn, phát tài, đặc biệt là những cây có hoa thơm man mác, dịu dàng.

Đối với cây kiểng phương Nam, đòi hỏi người chơi phải có trình độ cao về tay nghề vì mỗi lối chơi, mỗi thế kiểng đều mang một ý nghĩa triết lý. loại hình nghệ thuật nầy được uốn sửa theo trữ, vật linh hoặc những hình tượng về đạo nghĩa như thế phụ tử, mẫu tử, phu phụ, huynh đệ, tỉ muội, xuy phong, long thăng, long giáng, hạc lập, nhứt trụ kình thiên…

hiện tại, người chơi kiểng không còn những nét ràng buộc và gò bó như xưa, nhứt là từ khi kiểng Bonsai tăng trưởng mạnh. Khác hơn kiểng thế Hà Nội và kiểng cổ Nam Bộ,

cho nên, người chơi cây kiểng luôn có những khát vọng trường sinh, xem cây cảnh như một bức tranh kỳ mỹ, một viện điều dưỡng Free có khả năng điều chỉnh cuộc sống con người. có nhẽ nên mà nhà văn Lâm Ngữ Đường (TQ) mới viết: “Nhà cửa không cây cối chung quanh thì trơ tráo cũng như người không bận quần áo…” (***)

anh cay canh dep Mỗi người đều nhìn vẻ đẹp bằng cái tâm, bằng sự thí điểm, cũng như nhà văn Sơn Nam cho thấy cây kiểng đóng vai trò viên ngọc, cái đỉnh đồng. Nó gần gũi với con người và thơ mộng như một bài thơ siêu thăng, hồn hậu. Có người đam mê đến nỗi muốn thổi hồn vào từng gốc cây và trân trọng như gìn vàng giữ ngọc. Nhà thơ Cao Bá Quát cả đời chỉ thán phục có hoa mai “nhứt sinh đê thủ bái mai hoa”. Nguyễn Trung Ngạn coi mai hơn hẳn các loài hoa khác “Dã mai cốt cách nguyên phi tục”. Phan Kế Bính đã từng viết: “Nhàn cư vô sự”, lúc nhàn hạ tiên tổ ta tiêu khiển bằng cách đắp đá trồng cây để ký thác hoài bão, di dưỡng tính toán và giữ cho thần chí được khoan khoái.

Bonsai có cỗi nguồn từ Trung Quốc và tăng trưởng mạnh ở Nhật, một loại hình nghệ thuật mô phỏng tự nhiên và được coi là những tác phẩm nghệ thuật sống, đòi hỏi người chơi không chỉ có một tâm hồn nghệ sĩ, một bàn tay khéo léo# mà còn phải hiểu biết về đặc điểm sinh thái của từng loài cây và công nghệ nuôi trồng. Mỗi cây Bonsai là một tác phẩm độc đáo, chẳng thể có hai cây hoàn toàn giống nhau và cũng không có cây nào đạt tới mức hoàn thiện. Kiểng Bonsai rất thanh thoả và thiên nhiên nhưng hàm chứa một khái niệm nhẫn, từ tốn, tượng trưng cho tinh thần chịu đựng, trầm tĩnh, trang nghiêm và tiết hạnh.

Chơi cây cảnh, người xưa chú trọng đến 4 yếu tố: nhất hình, nhì thế, tam chi, tứ diệp. Chính vì vậy, ta thấy cây cảnh uốn lượn thành 3 tầng, 4 đoạn thân, 5 chùm nhánh là để biểu trưng cho tam cương (quần thần, phu tử, phu phụ), ngũ thường (nhân, lễ, nghĩa, trí, tín), tam tòng (tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử tòng tử) và tứ đức (công, dung, ngôn, hạnh).Các nghệ nhân còn sáng tạo nghệ thuật chơi cây cảnh với đặc tính tư cách hoá cây thành những con vật gần gụi trong thiên nhiên như: nai, ngựa… đến những loài vật có hình tượng như: cá hoá rồng, bộ rễ với nét rồng, thường gặp nhất là thế rồng lên (thăng long), rồng xuống (hạ long, long giáng) hay thế rồng bay hoặc cuồn cuộn cả một đàn rồng mẹ, rồng con (quần long).Chơi cây cảnh lên đến hoàn thiện khi người xưa lấy 10 cây hoa cảnh dáng thế (thập toàn) tạo thành 3 bộ chính làm then chốt cho nghệ thuật cây cảnh. Đó là tứ linh, tứ quý và tam đa.
Tứ linh gồm 4 loại cây: đa, sung, sanh, si ứng với tứ hình trong động vật: long, lân, quy, phượng. Đây là những cây gỗ lưu niên cùng họ hàng cật ruột với nhau, chịu được nắng mưa mà vẫn 4 mùa xanh tươi, nhân giống dễ dàng (giâm, chiết, ghép).Bộ tứ quý gồm: tùng, trúc, cúc, mai ứng với tứ bình, hợp với tứ thòi (xuân tùng, hạ trúc, thu cúc, đông mai) tả nguyện vọng hạnh phúc vĩnh cửu của con người.Bộ tam đa gồm 3 loại cây: sung, lộc vừng, vạn thọ vô cương, ứng với Phúc – Lộc – Thọ.
Thú chơi cây xanh cảnh ở nước ta có từ thòi xa xưa, cốt là xã hội thượng lưu, chơi để dưỡng tâm, dưỡng thần, tránh dục vọng. Cũng không ít quý khách cây cảnh để tô vẽ thêm cuộc sống sang giàu, quyền thế của mình. Thời phong kiến, nghệ thuật chơi cây cảnh từ dân gian đến chốn cung đình ít nhiều chịu ảnh hưởng trường phái cổ điển Trung Quốc. Theo trường phái này, cây cảnh bất luận loại gì cũng phải mang dáng vẻ của những con vật quý hiếm như: long, lân, quy, phượng, hạc, lộc.Bộ tứ linh long, lân, quy, phượng tượng trưng cho quyền lực, thành đạt, sống lâu, phú quý. Hạc, lộc miêu tả sự sung túc, thanh tao, hạnh phúc. Mỗi tư thế của mỗi con vật cũng hàm chứa những hoài bão riêng. Thế “Thần long bái vĩ”, thế “Mãnh hổ giáng lâm” mô tả sự ước mong có sức mạnh, thâu tóm quyền lực, làm nên sự nghiệp lớn lao. Thê “Phượng hoàng đăng sơn”, thế “Bạch hạc đơn vũ” nói lên niềm khát khao tự do, thanh nhàn, hạnh phúc. Ngoài các thế, dáng cây cảnh nói trên, còn có nhiều thế, dáng khác do nghệ nhân tự tạo, ký thác hoài bão của mình.hiện tại, người chơi cây cảnh chạy theo môn phái cây cảnh Hà Lan, Nhật Bản. thành thử, trường phái cây cảnh cổ điển không còn chiếm địa vị độc tôn. Theo các trường phái cứ để cây cảnh tăng trưởng thoải mái, tự nhiên. Tuy vậy, muốn cho cây có bộ cội rễ quyến rũ, chi nhánh cân đối, có phong độ đạt đến nghệ thuật tuyệt vời thì cũng phải cần đến bàn tay điêu luyện của nghệ nhân giàu óc mường tượng và lòng bền chí, nhẫn nại. Một cây xanh cảnh đẹp rất chú trọng đến bộ gốc, rễ. Từ bộ gốc rễ kết hợp, cân đối có sẵn, người chơi cây cảnh sẽ gửi gắm tâm can, tình cảm của mình qua cách tự tạo ra các thế cây.

Vào những ngày giáp Tết cổ truyền dân tộc, cây cảnh đủ loại, đủ cỡ, mang nhiều dáng vẻ độc đáo xuất hiện rải rác trong khu chợ hoa muôn màu, muôn sắc, ngát hương thơm, cuộn rất nhiều dân chơi cây cảnh sành điệu từ các nơi đến thưởng lãm.Nghệ thuật chơi cây cảnh ở nước ta khái quát tuy có tương tác các môn phái Nhật Bản, Hà Lan. Trung Quốc… nhưng vẫn giữ được bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc. Chơi cây cảnh dù là trường phái hiện đại hay cổ điển vẫn là thú chơi no đủ, cao nhã, vừa có tính nghệ thuật vừa mang ý nghĩa triết lý sâu sắc. Qua thú chơi cây cảnh, con người đã gửi gắm vào đó tình quê hương xứ sở, song song miêu tả ý chí vươn tới chân – thiện – mỹ…

Thơ ca Trung Quốc và Việt Nam thường ca tụng “tùng hùng vĩ, mai thanh kỳ, trúc cao nhã, liễu yểu điệu như thiếu nữ”, lại còn coi Tùng – Trúc – Mai là tam kiệt hoặc tam hữu (*). ngược lại cũng có một số cây bị thế gian xa lánh vì nó không đem đến niềm vui, hạnh phúc cho người “ma cây gạo, cú cáo cây đề”.

 

 

 

cay canh mini nghe thuat

Những người tình thích tự nhiên xoành xoạch xử sự với cây kiểng như một bạn hiền và còn coi đó là một nguồn cảm hứng vô tận, giúp họ vươn tới cái đẹp để hoàn thiện cuộc sống.

Nhiều thế cây khá phổ biến hiện như: thế “Trực cảm” biểu tượng đức tính ngay thẳng, thanh liêm, luôn; thế “Huyền nhai” trình bày tâm hồn khoáng đãng, lãng mạn, ấm no; thế “Xiêu phong”, thế “Hoành phi” chỉ ý thức vươn lên, quyết không khuất phục trước bạo lực. tổng thể, cũng như cây cảnh theo trường phái cổ điển, mỗi thế cây cảnh đều tả một tính cách độc đáo riêng. Tùy tính nết của người chơi mà chọn dáng cây sao cho thích hợp.Giới chơi cây cảnh, ngoài công nghệ lão hóa, thu gọn dáng cây, họ còn lắp ghép cây cảnh vào đá núi, san hô, gốc cây khô… để tạo ra một khoảng thiên nhiên thơ mộng đầy ấn tượng như: cảnh cây đa bến cũ, cảnh hang động sầm uất, cảnh ghềnh đá chông chênh, cảnh miền quê êm ả… Tất nhiên để việc lắp ghép đạt đến nghệ thuật hoàn hảo đòi hỏi nghệ nhân phải có trình độ thẩm mỹ cao, óc tưởng tượng phong phú.Qua thú chơi cây cảnh, ở chừng đỗi nào đó, ta có thể nói, con người đã sáng tạo ra quang cảnh tự nhiên sinh động và quyến rũ. Thật là thú, sau những giờ phút lao động cực nhọc, ngồi bên ly trà xanh bốc khói, ngắm nhìn cảnh sắc thiên nhiên thơ mộng được thu hẹp trong chậu cây cảnh mi ni đặt trên bàn nước, sẽ thấy tâm hồn thanh thoả, phiêu bồng.

nên, người chơi kiểng rất thích băng rừng lội suối để săn tìm những dáng cây độc đáo, thân hình vặn, có cỗi rễ ngoắt ngoéo, biểu trưng cho sự sống trơ trụi một mình giữa đỉnh hú mây ngàn mà vẫn hiên ngang vượt qua phong ba bão táp.

Tomlinson, bậc thầy về Bonsai thế giới chứng minh Nhật đã tôn vinh vẻ đẹp của tự nhiên bằng cách đưa cây vào chậu và nâng nó lên thành triết lý sống, một loại hình nghệ thuật hoàn hảo mang đậm dấu ấn tự nhiên và tâm hồn người nghệ sĩ.